غزل شمارهٔ ۲۰۹
افــــتــــاده زنــــدگــــی بـــه‌کـــمـــیـــن هـــلـــاک مـــا
چـنـدان‌کـه وارسـی بـه سـر مـاسـت خـاک ما
ذوق گــــداز دل چــــقــــدر زور داشــــتــــه‌ســــت
انـــــگـــــور را ز ریــــشــــه بــــرآورد تــــاک مــــا
بـردیـم تـا سـپـهـر غـبـار جنون چو صبح
بـرشـمـع خـنـده خـتـم شـد ازجـیـب چـاک ما
تــاب و تــب قــیــامــت هــســتــی کــشــیــده‌ایــم
ازمــرگ نــیــســت آن هــه تـشـویـش و بـاک مـا
کــــهـــســـار را ز نـــالـــهٔ مـــا بـــاد مـــی‌بـــرد
کــس را بــه درد عــشــق مــبــاد اشــتــراک مــا
قـــنـــاد نـــیـــســـت مـــائـــده آرای بـــزم عـــشــق
لـــذت گـــمـــان مـــبـــرکــه زمــخــت اســت زاک مــا
پـسـت و بـلـند شوخی نظاره هیچ نیست
مژگان بس است سر به‌سمک تاسماک ما
آخــربــه‌فــکــرخــویــش فــرورفـتـن اسـت وبـس
چــون شــمــع‌کــنــده اســت‌گـریـبـان مـغـاک مـا
صـــیـــقـــل مـــزن بـــر آیـــنـــهٔ عـــرض انـــفـــعـــال
ای جـــهـــد خـــشـــک‌کـــن عـــرق شـــرمـــنـــاک مــا
بــیــدل ز درد عــشــق بــســی خــون‌گـریـسـتـی
تـــرکـــرد شـــرم اشـــک تــو دامــان پــاک مــا
غزل شمارهٔ ۲۱۰
بــه خــیــال چــشــم‌کــه مــی‌زنـد قـدح جـنـون دل تـنـگ مـا
کـــه هـــزار مـــیـــکـــده مــی‌دود بــه رکــاب‌گــردش رنــگ مــا
بــــه حــــضـــور زاویـــهٔ عـــدم زده‌ایـــم بـــر در عـــافـــیـــت
کــــه زمــــنــــت نــــفـــس‌کـــســـی نـــگـــدازد آتـــش ســـنـــگ مـــا
بــه دل شــکــســتــه ازیــن چــمــن زده‌ایــم بــال‌گــذشــتـنـی
کـه شـتـاب اگـرهـمـه خون شود نرسد به‌گرد درنگ ما
کـسـی از طـبـیـعـت مـنـفـعـل بـه‌کـدام شکوه طرف شود
نــــفــــس آبــــیــــار عــــرق مــــکـــن زحـــدیـــث غـــیـــرت جـــنـــگ مـــا
بـه‌فـسـون هـسـتـی بـیـخـبـر، زشـکـسـت شـیـشـهٔ دل حذر
شــب خــون بـه‌خـواب پـری مـبـر ز فـسـانـه‌هـای تـرنـگ مـا
گهری زهر دو جهان‌گران، شده خاک نسبت جسم و جان
سـبـکـیـم یـن هـمـه‌کـایـن زمان به ترازو آمده سنگ ما
ز دل فــســرده بــه نــالــه‌ای نــرســیــد تــاب وتــب نــفــس
بـــبـــریـــد نـــاخـــن مـــطـــرب ازگـــره بـــریـــشـــم چـــنـــگ مــا
ســـخـــن غـــرور جــنــون اثــر، بــه زبــان جــرأت مــاســت تــر
مـژه بـشـکـنـی بـه ره نـظـر، پـراگـردهـی بـه خدنگ ما
چـــه فـــســـانـــهٔ ازل و ابـــد چــه امــل طــرازی حــرص وکــد؟
بــه هــزارســلــســلــه مــی‌کــشــد ســرطــرة‌تــوزچــنـگ مـا
ز غـــــبـــــار بـــــیــــدل نــــاتــــوان دل نــــازکــــت نــــشــــودگــــران
کــه رود زیــادتــوخــودبــه خــود چــونـفـس زآیـنـه زنـگ مـا
غزل شمارهٔ ۲۱۱
سـلـسـلـهٔ شـوق‌کـیـسـت سـر خـط آهـنگ ما
رشــتـه بـه پـا مـی‌پـرد از رگ گـل رنـگ مـا
نـقـد جـهـان فـسـوس سـهـل نـبـاید شمرد
دل بـه‌گـره بـسـتـه اسـت آبـلـه در چنگ ما
بــا هــمــه افــســردگــی جــوش شــرار دلــیـم
خــفــتــه پــریــخــانــه‌ای در بــغــل سـنـگ مـا
درتـــپــش آبــاد دل قــطــع نــفــس مــی‌کــنــیــم
نـیـسـت ز مـنـزل بـرون جـاده و فـرسـنگ ما
پـردهٔ سـازنـفـس سـخـت‌خـمـوشـی نـواست
رشــتــه مــگــر بــگــســلـد تـا دهـد آهـنـگ مـا
در قــفــس عــافــیــت هــرزه فــســردیـم حـیـف
شـور شـکـسـتـی نـزدگـل بـه سـر رنـگ ما
سعی‌گوهر برگرفت بار دل از دوش موج
آبــلــه چــشــمــی نـدوخـت بـر قـدم لـنـگ مـا
عـالـم بـی‌مـطـلـبـی عـرصـهٔ پرخاش کیست
نــیـسـت روان خـون زخـم جـزعـرق ازجـنـگ مـا
رشـتـهٔ چـنـدیـن امـل یـک‌گـره آمـد به‌عرض
بــر دو جــهــان مــهــر زد یــأس دل تـنـگ مـا
بـیـدل از اقـبـال عـجـز درهمه جا چیده است
آبــــلــــه و نــــقــــش پــــا افـــســـر واورنـــگ مـــا
غزل شمارهٔ ۲۱۲
آیــــیــــنــــهٔ چــــنــــدیــــن تــــب وتــــاب اســــت دل مــــا
چـــون داغ جــنــون شــعــلــه نــقــاب اســت دل مــا
عــمــری‌ســت‌کــه چــون آیــنــه در بـزم خـیـالـت
حـــیـــرت نـــگـــه یـــک مـــژه خـــواب اســـت دل مـــا
مــایــیــم و هــمــیــن مــوج فــریـب نـفـسـی چـنـد
ســـرچــشــمــهٔ مــگــویــیــد ســراب اســت دل مــا
پــیــمـانـهٔ مـا پـر شـود آنـدم‌کـه بـبـالـیـم
در بـــزم تـــو هـــم ظـــرف حـــبـــاب اســت دل مــا
آتــــــش زن ونــــــظــــــارة بــــــیـــــتـــــابـــــی مـــــاکـــــن
جـــزســـوخـــتــن آخــربــه چــه بــاب اســت دل مــا
لــعــل تــو بـه حـرف آمـد و دادیـم دل ازدسـت
یـــعـــنـــی بـــه ســؤ‌ال تــو جــواب اســت دل مــا
مـــا جـــرعـــه‌کــش ســاغــر ســرشــارگــدازیــم
شــــبــــنــــم صــــفـــت از عـــا‌لـــم آب اســـت دل مـــا
تــا چــیــســت ســرانــجـام شـمـار نـفـس آخـر
عـــمـــریـــســـت‌کـــه درپـــای حـــســـاب اســـت دل مــا
حــســرت ثــمــرکـوشـش بـی‌حـاصـل خـویـشـیـم
ازبــس‌کــه نــفــس ســوخــت‌کــبــاب اســت دل مـا
دریــا بــه حــبــابــی چــقــدر جــلــوه فـروشـد
آیــــیــــنــــهٔ وصــــلــــیــــم و حــــجــــاب اســــت دل مـــا
صد سنگ شد آیینه وصد قطره‌گهربست
افــــســــوس هــــمــــان خـــانـــه خـــراب اســـت دل مـــا
تــا جــنــبــش تـار نـفـس افـسـانـه طـراز اسـت
بــــیـــدل بـــه‌کـــمـــنـــد رگ خـــواب اســـت دل مـــا
غزل شمارهٔ ۲۱۳
هــــم آبــــلـــه هـــم چـــشـــم پـــر آب اســـت دل مـــا
پــــیـــمـــانـــهٔ صـــد رنـــگ شـــراب اســـت دل مـــا
غــــافــــل نــــتــــوان بـــود ازیـــن مـــنـــتـــخـــب راز
هــشــدارکــه یــک نــقــطــه‌کــتــاب اســت دل مــا
بـاغـی‌کـه بـهارش همه سنگ است دل اوست
دشــــتــــی‌کـــه غـــبـــارش هـــمـــه آب اســـت دل مـــا
مـــا خـــاک ز جـــا بـــردهٔ ســیــلــاب جــنــونــیــم
ســـرمـــایـــهٔ صـــدخـــانـــه خـــراب اســت دل مــا
پـــیـــراهـــن مـــا کـــســـوت عـــریـــانــی دریــاســت
یـــک پـــرده تـــنـــکــتــر ز حــبــاب اســت دل مــا
در بـزم‌وصـالـت‌کـه حـیا جام به‌دست است
گــــــر آب شـــــود بـــــادهٔ نـــــاب اســـــت دل مـــــا
مـنـظـوربـتـان هـرکـه‌شـود حـسرتش از ماست
یــــار آیــــنــــه مــــی‌بــــیــــنــــد وآب اســــت دل مــــا
تــا آیــنـه بـاقـی‌سـت هـمـان‌عـکـس جـمـال اسـت
ای یــــأس خـــروشـــی‌کـــه نـــقـــاب اســـت دل مـــا
تا چشم‌گشودیم به خویش آینه دیدیم
دریــاب‌کــه تــعــبــیــر چــه خــواب اســت دل مــا
ای آه اثــــر بـــاخـــتـــه آتـــش نـــفـــســـی چـــنـــد
خـــون شــوکــه زدســت تــوکــبــاب اســت دل مــا
یـــارب نـــکـــشـــد خـــجـــلــت مــحــرومــی دیــدار
عـــمــری‌ســت‌کــه آیــیــنــه خــطــاب اســت دل مــا
آیــیــنــه هــمــان چــشــمـهٔ تـوفـان خـیـالـی‌سـت
بـــیـــدل چــه تــوان‌کــرد ســراب اســت دل مــا
غزل شمارهٔ ۲۱۴
نــشــود جــاه و حـشـم شـهـرت خـام دل مـا
ایــن نــگــیــنــهــا مـتـراشـیـد بـه نـام دل مـا
ذره‌ای نـیـسـت‌کـه بـی‌شـور قـیامت یابند
طـشـت‌نـه چـرخ فـتـاده‌سـت ز بام دل ما
نــشــئــهٔ دورگــرفــتــاری مـا سـخـت رسـاسـت
حـــلـــقـــهٔ زلـــف‌کـــه دارد خـــط جـــام دل مـــا
صبح هم با نفس ازخویش برون می‌آید
کـه رسـانـده‌سـت بـر افـلـاک پیام دل ما؟
عـالـمـی را بـه درکـعـبـهٔ تـحـقـیـق رسـانـد
جـــــرس قـــــافــــلــــهٔ صــــبــــح خــــرام دل مــــا
بـرهـمـیـن آبـلـه خـتـم اسـت ره‌کـعـبـه ودیـر
کــاش مــی‌کــردکــســی ســیــر مــقــام دل مــا
بـه‌سـخـن‌کـشـف معمای عدم‌ممکن نیست
خـــامـــشـــی نـــیـــز نـــفـــهـــمــیــدکــلــام دل مــا
رنـگـهـا داشـت بهارمن وما لیک چه سود
گــل ایــن بــاغ نــخــنــدیــد بــه‌کـام دل مـا
انـس جـاویـد دگـر ازکـه طـمـع بـایـد داشت
دل مــــا نــــیــــز نــــشـــد آنـــهـــمـــه رام دل مـــا
داغ مـــحـــرومـــی دیـــدار ز مــحــفــل رفــتــیــم
بـــرســـانـــیـــد بـــه آیـــیــنــه ســلــام دل مــا
نــام صــیــاد پـرافـشـانـی عـنـقـا کـافـیـسـت
غــیــر بــیــدل‌گـرهـی نـیـسـت بـه دام دل مـا
غزل شمارهٔ ۲۱۵
بـا سـحـر ربـطـی نـدارد شـام ما
فــارغ اســت از صـاف، درد جـام مـا
دل به طوف خاک‌کویی بسته‌ایم
تـــکـــمـــه دارد جـــامـــهٔ احـــرام مــا
گـربـه امـشـب حـسـرت روی‌که داشت
روغــــن‌گــــل بــــخــــت از بــــادام مـــا
از امــــل دل را مــــســــخــــرکــــرده‌ایـــم
پــخــتـه مـی‌جـوشـد خـیـال خـام مـا
در حــــــق انــــــصــــــاف ابــــــنـــــای زمـــــان
داد تــحــســیـن مـی‌دهـد دشـنـام مـا
بــر حـریـفـان از خـمـوشـی غـالـبـیـم
گــر نــبــاشــد بــحــث مــا الــزام مـا
زیـن چـمـن‌تـصـویرصبحی‌گل نکرد
بـــی‌نـــفـــس‌تـــر از هــوای بــام مــا
درخـــــور رزق مـــــقـــــدر زنـــــده‌ایــــم
ریـــــشـــــهٔ ایـــــن دانــــه دارد دام مــــا
فــــقـــرمـــا را شـــهـــرة آفـــاق‌کـــرد
کــوس زد در بــی‌نــگــیــنـی نـام مـا
بــرنــمــی‌آیــد ز تــشــویــش‌کــسـوف
آفــــــــتــــــــاب‌کــــــــشــــــــور ایـــــــام مـــــــا
نــور مــعــنــی از تــضــع بـاخـتـیـم
خــانــه تــاریــک اســت ازگــلــجــام مـا
غـــیـــر رم درکـــاروان بــرق نــیــســت
یــک خــط اســت آغـاز تـا انـجـام مـا
نـامـه بـر بـال تحیر بسته‌ایم
بـرکـه خـواند بیکسی پیغام ما
تــا فــلــک بــاز اســت درهـای قـبـول
آه از بـــــــی‌صــــــبــــــری ابــــــرام مــــــا
هـر طـرف چـون اشـک بـیدل می‌دویم
تـا کـجـا بـی‌لـغـزش افـتـدگـام ما
غزل شمارهٔ ۲۱۶
مــپــســنــد جــزبــه رهــن تــغــافــل پــیـام مـا
لــعــل تــرا نــگــیــن نـگـرفـتـه‌سـت نـام مـا
پـوشـیـده نـیـسـت تـیـرگی بخت عاشقان
آیـــیـــنـــهٔ چــراغ بــه دســت اســت شــام مــا
کــس بــا دل‌گـرفـتـه چـه صـیـد آرزوکـنـد
این غنچه وا شودکه‌گل افتد به دام ما
صـد رنـگ خـون بـه جـیـب تأمل نهفته‌ایم
ضـبـط نـفـس چـنـو زخـم دل‌ست التیام ما
هـــمـــواری طـــبـــیـــعـــت پـــرکــار روشــن اســت
مـسـتـی نـخوانده است‌کس از خط جام ما
در مـــکـــتـــب تـــســـلــســل عــقــلــت نــمــی‌رســد
صـد داسـتـان بـه یـک سـخـن نـاتـمـام ما
مــعــیــار چــارســوی دو عــالــم گــرفـتـه‌ایـم
یــک جــنــس نــیـسـت قـابـل سـودای خـام مـا
گـاهـی دو هـمـعـنـان سـحـر می‌توان گذشت
رنــگ شــکــســتـه مـی‌کـشـد امـشـب زمـام مـا
چون سبحه اینقدر به چه امید می‌دود
دل در رکـــــاب اشـــــک چـــــکــــیــــدن خــــرام مــــا
دیـگـر بـه الـفـت‌کـه تـوان چـشـم دوخـتـن
در عــالــم رمــی‌کــه نــفــس نــیــسـت رام مـا
کـــو انـــفـــعــال تــا حــق هــســتــی اداکــنــیــم
چـون شـمـع بـسته برعرقی چند وام ما
بــیــدل چــو نــقــش پــا زبــنــای ادب مــپــرس
پـر سـرنـگـون فـتـاده بـلـنـدی ز بـام ما
غزل شمارهٔ ۲۱۴
نـــگـــارا از ســر کــویــت گــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
بـه خـوبـی در هـمـه عـالـم نـظـر کردن توان؟ نتوان
چـــو آمـــد در دل و دیـــده خـــیـــالـــت آشـــنــا بــنــشــســت
ز مـلـک خـویـش سـلـطـان را بـدر کـردن تـوان؟ نتوان
مـــرا ایـــن دوســـتـــی بـــا تـــو قــضــای آســمــانــی بــود
قــــضــــای آســــمــــانــــی را دگـــر کـــردن تـــوان؟ نـــتـــوان
چـو بـا ابـروی تو چشمم به پنهانی سخن گوید
از آن مـــعـــنــی رقــیــبــان را خــبــر کــردن تــوان؟ نــتــوان
چــو چــشــم مــســت خــونــریــزت ز مــژگــان نـاوک انـدازد
بجز جان پیش تیر تو سپر کردن توان؟ نتوان
گـــرفـــتـــم خــود کــه بــگــریــزم ز دام زلــف دلــگــیــرت
ز تـــیــر غــمــزهٔ مــســتــت حــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
نــگــویــی چــشــم مــســتــت را، کــه خـون مـن هـمـی ریـزد
ز خــون بــی‌گــنــاه او را حــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
بـگـو بـا غـمـزهٔ شـوخـت، کـه رسـوای جـهانم کرد:
بـه پـیران سر عراقی را سمر کردن توان؟ نتوان
غزل شمارهٔ ۲۱۵
عـــاشـــقــی دانــی چــه بــاشــد؟ بــی‌دل و جــان زیــســتــن
جـــان و دل بـــر بـــاخـــتـــن، بـــر روی جـــانـــان زیـــســتــن
ســوخــتــن در هــجـر و خـوش بـودن بـه امـیـد وصـال
ســاخــتــن بــا درد و پــس بــا بــوی درمــان زیــسـتـن
تــــا کــــی از هـــجـــران جـــانـــان نـــالـــه و زاری کـــنـــم؟
از حــیــات خــود بــه جـانـم، چـنـد ازیـن سـان زیـسـتـن؟
بـــس مـــرا از زنـــدگـــانـــی، مـــرگ کـــو، تــا جــان دهــم؟
مــرگ خــوشــتــر تــا چــنــیــن بــا درد هــجــران زیــســتـن
ای ز جــان خــوشــتـر، بـیـا، تـا بـر تـو افـشـانـم روان
نــزد تــو مــردن بــه از تــو دور و حــیــران زیــســتـن
بر سر کویت چه خوش باشد به بوی وصل تو
در مــــیـــان خـــاک و خـــون افـــتـــان و خـــیـــزان زیـــســـتـــن؟
از خــودم دور افــگــنــی، وانــگــاه گــویــی: خــوش بــزی
بـــی‌دلـــان را مــرگ بــاشــد بــی‌تــو، ای جــان، زیــســتــن
هــان! عــراقــی، جــان بــه جــانــان ده، گــران جــانـی مـکـن
بـــعـــد از ایـــن بـــی‌روی خـــوب یـــار نـــتـــوان زیـــســـتــن
غزل شمارهٔ ۲۱۶
سـهـل گـفتی به ترک جان گفتن
مــن بــدیــدم، نــمــی‌تــوان گـفـتـن
جـان فـرهـاد خـسـته شیرین است
کی تواند به ترک جان گفتن؟
دوسـت مـی‌دارمـت بـه بـانگ بلند
تـا کـی آهـسـتـه و نـهـان گـفـتـن؟
وصـف حـسن جمال خود خود گوی
حـیـف بـاشـد بـه هر زبان گفتن؟
تــا بــه حــدی اسـت تـنـگـی دهـنـت
کـه نـشـایـد سـخن در آن گفتن؟
گـــر نـــبـــودی کـــمـــر، مـــیـــانــت را
کــی تــوانـسـتـمـی نـشـان گـفـتـن؟
ز آرزوی لـــــــــبـــــــــت عـــــــــراقـــــــــی را
شــد مــســلــم حــدیــث جــان گـفـتـن
غزل شمارهٔ ۲۱۷
تـــا تـــوانــی هــیــچ درمــانــم مــکــن
هـــیـــچ گــونــه چــارهٔ جــانــم مــکــن
رنـج مـن مـی‌بـیـن و فـریـادم مرس
درد مــن مــی‌بــیــن و درمــانــم مــکـن
جـز بـه دشـنـام و جـفـا نامم مبر
جز به درد و غصه فرمانم مکن
گـر نـخـواهـی کشتنم از تیغ غم
مــــبــــتــــلــــای درد هــــجــــرانـــم مـــکـــن
ور بـر آن عـزمـی که ریزی خون من
جـز بـه تـیغ خویش قربانم مکن
از مـن مـسـکین به هر جرمی مرنج
پـس بـه هـر جرمی مرنجانم، مکن
گـر گـنـاهـی کـردم از مـن عـفو کن
ور خـــطـــایـــی رفـــت تـــاوانــم مــکــن
تـــا عـــراقـــی مــانــد در درد فــراق
درد بــا مــن گــوی و درمــانـم مـکـن
غزل شمارهٔ ۲۱۸
مــــاهـــرویـــا، رخ ز مـــن پـــنـــهـــان مـــکـــن
چــشــم مــن از هــجــر خــود گــریـان مـکـن
ز آرزوی روی خـــــــــــــــــود زارم مــــــــــــــــدار
از فــــراق خــــود مــــرا بــــی‌جــــان مـــکـــن
از مــــن مــــســــکـــیـــن مـــبـــر یـــک‌بـــارگـــی
مـــــن نـــــدارم طــــاقــــت هــــجــــران، مــــکــــن
بـــی‌کـــســی را بــی‌دل و بــی‌جــان مــدار
مــفــلــســی را بــی‌ســر و ســامــان مــکــن
گــــر گــــنــــاهــــی کــــرده‌ام از مـــن مـــدان
خـــویـــشـــتـــن را گــو، مــرا تــاوان مــکــن
هر چه آن کس در جهان با کس نکرد
بــــا مــــن بــــیــــچـــاره هـــر دم آن مـــکـــن
بـــــا عـــــراقـــــی غـــــریـــــب خـــــســـــتـــــه دل
هــر چــه از جــور و جــفــا بــتــوان مــکـن
غزل شمارهٔ ۲۱۹
بـــی‌رخـــت جـــانـــا، دلــم غــمــگــیــن مــکــن
رخ مـــگـــردان از مـــن مـــســـکـــیــن، مــکــن
خـود ز عـشـقـت سینه‌ام خون کرده‌ای
از فــــراقــــت دیـــده‌ام خـــونـــیـــن مـــکـــن
بـر مـن مـسـکـیـن سـتم تا کی کنی؟
خــســتــگــی و عــجــز مــن مـی‌بـیـن، مـکـن
چـــنـــد نـــالـــم از جـــفــا و جــور تــو؟
بـس کـن و بـر مـن جـفـا چـنـدیـن مکن
هر چه می‌خواهی بکن، بر من رواست
بــی نــصــیــبــم زان لــب شــیــریـن مـکـن
بــر مــن خــســتـه، کـه رنـجـور تـوام
گــر نــمــی‌گــویــی دعــا، نــفــریــن مــکـن
در هـــمــه عــالــم مــرا دیــن و دلــی اســت
دل فـــدای تـــوســت، قــصــد دیــن مــکــن
خـواه بـا مـن لـطـف کـن، خـواهـی جفا
مــن نــیــارم گــفــت: کـان کـن، ایـن مـکـن
بــــا عـــراقـــی گـــر عـــتـــابـــی مـــی‌کـــنـــی
از طـــریـــق مــهــر کــن، وز کــیــن مــکــن
غزل شمارهٔ ۲۲۰
ای یــــار، بـــیـــا و یـــاریـــی کـــن
رنـجـه شـو و غـم‌گـسـاریی کن
آخــــر ســــگـــک در تـــو بـــودم
یــادم کــن و حــق‌گــزاریــی کــن
ای نـــیـــک، ز مــن هــمــه بــد آمــد
نــیــکــی کــن و بــردبــاریــی کـن
بـر عـاشـق خـود مـگـیـر خـرده
ای دوســــت بــــزرگــــواریــــی کــــن
ای دل، چو تو را فتاد این کار
رو بـــــر در یـــــار زاریـــــی کـــــن
ای بــخــت، بــمــوی بــر عــراقـی
وی دیـده، تـو نـیـز یـاریـی کن
گزیدهٔ غزل ۲۷۲
عـــقـــل وارون زتـــمــنــای تــو مــعــنــی مــیــکــرد
عــشــق مــی‌آمــد و او نــیــز مــسـخـر مـی‌شـد
گـر چـه بـسـیـار بـگفتیم نیامد درگوش
خوشتر از نام تو با آنکه مکرر می‌شد
گزیدهٔ غزل ۲۷۳
ساربان خیمه به صحرا زدوانیم عجب است
کـه قـیـامـت نـشـد آن روز کـه مـحـمـل می‌شد
گزیدهٔ غزل ۲۷۴
ای آنــکــه ز دردت خــبــری نـیـسـت مـکـن عـیـب
گـــر ســـوخـــتـــه‌ای از دل افــگــار بــنــالــد
خسرو اگر از درد بنالد چه توان گفت
عــیــبــی نـتـوان کـرد کـه بـیـمـار بـنـالـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۵
ســـــیــــلــــاب ســــرشــــک هــــجــــران تــــوأم دوش
تــا دوش بــد امــروز بــه بــالــای سـر آمـد
یار ب چه توان کرد که می‌خواری و رندی
پـــیــش هــمــه عــیــب اســت و مــرا ایــن هــنــرآمــد
گــر عــادت بـخـت مـن و خـوی تـو چـنـیـن اسـت
مـــشـــکـــل بـــود از کـــلــبــهٔ احــزان بــدر آمــد
گزیدهٔ غزل ۲۷۶
ره ده ای دیده و خار مژه را یک سو کن
که خرامان و خوش آن سرو روان باز آمد
گزیدهٔ غزل ۲۷۷
خرد و صبر سر خویش گرفتند و شدند
هـــــر چـــــه آمـــــد ز بـــــرای دل درویـــــش آمــــد
گزیدهٔ غزل ۲۷۸
کــه مــی آیــد چــنــیــن یــارب مــگــر مــه بــر زمــیــن آمـد
چه گرد است اینکه می‌خیزد که جانان هم‌نشین آمد
کــه مــیــرانـد جـنـیـبـت را کـه مـیـدان عـنـبـر آگـیـن شـد
کــدامـیـن بـاد مـی جـنـبـد کـه بـوی یـا سـیـمـیـن آمـد
صـــبـــوری را دلـــم در خـــاک مـــن جـــویـــد نـــمـــی‌یـــایـــد
غـــبـــار کـــیـــســـت ایـــن یـــارب کـــه در جـــان حـــزیــن آمــد
بـــــتـــــی و آفـــــت تـــــقـــــوی و دیـــــن آخـــــر نـــــمـــــی‌دانــــی
کــه در شــهــر مــســلــمــانــان نــبــایــد ایــن چــنــیـن آمـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۹
خــــبـــرم رســـیـــد امـــشـــب کـــه نـــگـــار خـــواهـــی آمـــد
ســــر مــــن فـــدای راهـــی کـــه ســـوار خـــواهـــی آمـــد
بـه لـبـم رسـیـده جـانـم، تـو بـیـا که زنده مانم
پـس از آن کـه مـن نـمانم، به چه کار خواهی آمد
غـــم و قـــصـــه فـــراقـــت بــکــشــد چــنــان کــه دانــم
اگـــرم چـــو بـــخـــت روزی بـــه کـــنـــار خــواهــی آمــد
مـــــــــنــــــــم و دلــــــــی و آهــــــــی ره تــــــــو درون ایــــــــن دل
مـــرو ایـــمـــن انـــدر ایــن ره کــه فــگــار خــواهــی آمــد
هــمــه آهــوان صــحــرا ســر خــود گـرفـتـه بـر کـف
بــه امــیــد آن کــه روزی بــه شــکــار خــواهــی آمــد
کـــشـــشـــی کــه عــشــق دارد نــگــذاردت بــدیــنــســان
بــه جــنــازه گــر نــیــایــی، بــه مــزار خــواهــی آمـد
بــــه یـــک آمـــدن ربـــودی، دل و دیـــن و جـــان خـــســـرو
چه شود اگر بدین سان دو سه بار خواهی آمد
گزیدهٔ غزل ۲۸۰
صـــبـــا آمـــد ولـــی دل بـــاز نـــامـــد
غــریــب مــا بــه مــنــزل بــاز نـامـد
دل مـــارفـــت بـــا مــحــمــل نــشــیــنــی
رود جان هم که محمل باز نامد
بـه عـشـقـم مست بگذارید زیراک
کـس از مـیـخـانـه عـاقل باز نامد
نــصــیــحــت زنـدگـان را کـرد بـایـد
کز افسون مرغ بسمل باز نامد
گزیدهٔ غزل ۲۸۱
دل من چرا چو غنچه نشو دریده صد جا
کـه صـبـا رسـیـد و بویی زنگار من نیامد
گزیدهٔ غزل ۲۸۲
ای زلـــــف تـــــو دام دل دانـــــا و خـــــردمـــــنـــــد
دشــوار جـهـد دل کـه در افـتـاد دریـن بـنـد
بـودیـم خـردمـنـد که زد عشق تو برما
دیـــوانـــگـــی آورد و نـــمـــانـــدیــم خــردمــنــد
ای بـاد بـجـنـبـان سـر آن زلـف و بـبـخـشای
بـرحـال پـریـشـان پـریـشـان شـده‌ای چـند
اصــحــاب هــوس چــاشــنــی عـشـق چـه دانـنـد؟
لــذت نــدهـد تـشـنـهٔ مـی را شـکـر و قـنـد
عـیـبـم مـکـن ای خـواجـه کـه در عـالم معنی
جــهــل اســت خــردمــنــدی‌و دیــوانـه خـردمـنـد
تـا جـان بـود از مـهـر رخـش بـر نکنم دل
گر میر نهد بندم و گر پیر دهد پند
گزیدهٔ غزل ۲۸۳
ز اهـــــل عـــــقـــــل نـــــپـــــســــنــــدد خــــردمــــنــــد
کـــــه دارد رفـــــتـــــنــــی را پــــای دردمــــنــــد
لـــبـــاس زنـــدگـــی بـــرخـــود مـــکـــن تـــنـــگ
کـه چـون شـد پـار نـتـوان کـرد پیوند
بــــصـــورت خـــوش مـــشـــو از روی مـــعـــنـــی
نـــــی خـــــامـــــه نـــــکـــــوتــــر از نــــی قــــنــــد
نـــصـــیـــحـــت گـــوهـــری دان کـــان نـــزیـــبــد
مــــــگــــــر در گـــــوش دانـــــا و خـــــردمـــــنـــــد
مــــخـــور غـــم بـــهـــر فـــرزنـــدی و مـــالـــی
که مالت دیده بس است و صبر فرزند
بـــه رعـــنـــایـــی مــنــه بــر خــاکــیــان پــای
کـه ایـشـان هـم‌چـو تـو بـودند یک چند
شـــنـــو ای‌دوســـت پــنــد امــا چــو خــســرو
مــشـو کـو گـویـد و خـود نـشـنـود پـنـد
مـــــرا بـــــا تــــو افــــتــــادســــت پــــیــــونــــد
نـه در گـوشـم نـصـیـحـت رفت و نه پند
دل مــــن مـــی‌جـــهـــد هـــر لـــحـــظـــه از جـــای
بـــــــه دیــــــدارت چــــــنــــــانــــــم آرزومــــــنــــــد
نــــــدارم صــــــبــــــر اگــــــر بـــــاور نـــــداری
بــگــیـر ایـنـک بـیـا دسـتـم بـه سـوگـنـد
دلــــــم خــــــونــــــســــــت از شــــــوق وصـــــالـــــت
چـــو مـــادر در فـــراق کـــشـــتــه فــرزنــد
هـــزاران چـــشـــمـــه از چـــشـــمـــم روان اســت
کـــه ســـنـــگـــیــن‌تــر غــمــی دارم ز الــونــد
گزیدهٔ غزل ۲۸۴
مـرهـم از لـبـهـات مـی‌جـویـم بدین جان فگار
وای بـر ریـشـی کـه آنرا از نمک مرهم کنند
مردهٔ آن قامتم کاندم که بخرامد براه
مـردگـان در خاک هر دم حسرتی دیگر خورند
گزیدهٔ غزل ۲۸۵
آنــانــکــه عــاشــقــان تــرا طــعـنـه مـی‌زنـنـد
مــعـذور دارشـان کـه رخـت را نـدیـده‌انـد
دست ازتو می‌نشویم و از غم تمام خلق
دست از من شکستهٔ بی‌تاب شسته اند
گزیدهٔ غزل ۲۵۳
شوم فدای جمالی که گر هزاران سال
کــنــم نـظـاره هـنـوز آرزو بـجـا بـاشـد
بـلـا و فـتـنـه از آن نـخـل بـاد یارب دور
کـه بـرگ و فـتـنهٔ او میوهٔ بلا باشد
نــدانــم ایــن دل آواره را کــه فــتــوی داد
کـه بـت پـرسـتـی در عـاشقی روا باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۴
دانـم ای دوسـت کـه در خـانـه شـرابـت بـاشـد
یک صراحی به من آور که صوابت باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۵
دلــــی کــــز نــــیــــکــــوان دردی نــــدارد
چو سنگی دان که در دیوار باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۶
بــــتــــا تــــو ســــنـــگ دلـــی کـــی دلـــم نـــگـــه داری
نه هر که سنگ تراش است شیشه گر باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۷
تـرک عـاشـق کـش مـن تـرک جـفا خوش باشد
به وفا کوش که از دوست وفا خوش باشد
بـی تـو ای گـل سـر گـلـگـشت چمن نیست مرا
کــه تــمـاشـای گـلـسـتـان شـمـا خـوش بـاشـد
پــرده بـرگـیـر ز رخ تـا کـه دعـایـی بـکـنـم
کـه بـه هـنـگـام سـحـرگـاه دعا خوش باشد
گـــر دلـــم ریـــش کـــنــد و جــگــرم خــون ســازد
چـــشـــم غـــارتــگــران تــرک مــرا خــوش بــاشــد
دایـم از پـرورش اشـک مـن آن سـرو خـوش اسـت
هــمــه دانــنــد کــه پــروردهٔ مـا خـوش بـاشـد
خــــســــروا دیــــده نــــگـــهـــدار ز دیـــدار رقـــیـــب
کــه زیــان نــظــر از صـحـبـت نـاخـوش بـاشـد
گزیدهٔ غزل ۲۵۸
بـلـایـی گـشـت حـسـنـت بر زمین و هم‌چو تو ماهی
اگـــر بـــرآســـمـــان بـــاشــد بــلــای آســمــان بــاشــد
ببوسی می‌فروشم جان به شرط آنکه اندر وی
اگـر جـز مـهـر خـود بـیـنـی مـراجـان رایـگـان بـاشد
دل خــود را بــه زلــف چـون خـودی بـربـنـد تـادانـی
کـه جـان چـون مـنـی انـدر دل شب بر چسان باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۹
بـیـفـشـان جرعه‌ای ساقی گرائی بر سرم روزی
کـه خـشـت قـالـبـم خـاک سـر کـوی مـغـان بـاشـد
خــــیــــال روی و قـــدش را درون دیـــده جـــا کـــردم
که جای سرو گل آن به که برآب روان باشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۰
اگــر بــه تـربـتـم آیـی هـزار سـال پـس از مـن
شگفته بر سر خاکم گل وفای تو باشد
زهـی جـمـاعـت کـوته نظر که سرو سهی را
گمان برند که چون قد دل ربای تو باشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۱
درشـهـر فـتـنـه‌ای شـد می‌دانم از که باشد
تـرکـیـسـت صـید افگن پنهانم از که باشد
هــر روز انــدریــن شــهــر خــلــقــی زدل بــرایــنـد
گــردیــگــری نــدانــد مــن دانــم از کــه بــاشـد
دردم گــذشــت از حـد مـعـلـوم نـسـت تـا خـود
سـامـانـم از که خیزد درمانم از که باشد
چـــون کـــرد طـــرهٔ تـــو غــارت قــرار خــســرو
من بعد گر صبوری نتوانم از که باشد؟
گزیدهٔ غزل ۲۶۲
گفتی که سرت خاک کنم بر سر این کو
ای خـاک بـر ان سـر که بدین شاد نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۳
وی بــاد صــبــحــگــاهـی کـافـاق مـی‌نـوردی
گردیده‌ای نشانده جایی که غم نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۴
وفــــا در نــــیــــکــــوان چــــنـــدان نـــبـــاشـــد
تـــرا خـــود هـــیــچ بــویــی زان نــبــاشــد
نـــظـــر در روی تــو خــود کــرده‌ام مــن
بـــلـــی خـــود کــرده را درمــان نــبــاشــد
دلــم بــر بــت‌پــرســتــی خــو گــرفـتـسـت
مـــســـلـــمـــان بـــودنـــم امـــکـــان نـــبـــاشــد
مــرا بــهــر تــو کــافــر مــیــکــنــد خــلـق
خــــود اهــــل عــــشــــق را ایـــمـــان نـــبـــاشـــد
مــرو ازســیــنــه بــیــرون گــر چــه دانــم
کـــه یـــوســـف را ســـر زنـــدان نـــبــاشــد
ز هجران سخت خسرو وه که در عشق
چــه نــیــکــو بــاشـد از هـجـران نـبـاشـد
گزیدهٔ غزل ۲۶۵
لــبــت را جــان نــخــوانــم حــاش لــلـه
که جان هرگز چنین شیرین نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۶
در مـجـلـس وصـالـت دریـا کـشـنـد مـسـتـان
چون وقت خسرو آید می در سبو نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۷
چـو سـنـگ نـازنـیـنـان گـل بود برروی مشتاقان
من ازدیده پذیرم هر گلی کان نازنین بخشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۸
چند تن در مسجد و دل گرد کوی شاهدان
خــرم آن‌کـو آشـکـارا بـاده بـا یـاری کـشـد
گزیدهٔ غزل ۲۶۹
شـمـشـیر کین باز آن صنم برقصه دلها می کشد
جـان هـم کـشـد یـار غـمش دل خود نه تنها می‌کشد
خـــطــی کــه از دود دلــم بــرگــرد آن لــب ســبــز شــد
مـا را از آن سـبـزی هـمـه خـاطـر بـه صحرا می‌کشد
مـــایـــل بـــه ســـرو قـــد او بـــاشـــد دل خــســتــه مــرا
عاشق که صاحب همت است میلش به بالا می‌کشد
گزیدهٔ غزل ۲۷۰
می کشد از چشم و خوشتر آنکه می‌گوید که خلق
خـود هـمـی مـیـرنـد کـسـی را چـشـم مـن کـم مـی‌کـشـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۱
دلــم بــرون شــد از غــمــت غـمـت زدل بـرون نـشـد
زبون شدم که بود کو زدست غم زبون نشد؟
بـه جـلـوه‌گـاه نـیـکـوان کـه هـسـت جـلـوهٔ بـلـا
کسی درون پرده شد که از بلا برون نشد
گزیدهٔ غزل ۲۳۲
اگـر نـه جـان عـزیـزی چـرا دمـی بـی‌تـو
به کام دل نفسی بر نمی‌توان آورد
هـزار بـوسـه لـبـم زد زشـوق بر دهنم
ازانــکــه نــم دهــان تــو بـر دهـان آورد
گزیدهٔ غزل ۲۳۳
دل دعـوی صـبا بری همی کرد
چون روی تو دید تاب ناورد
گزیدهٔ غزل ۲۳۴
ای اجـل آن قـدری صـبـر کن امروز که من
لذتی گیرم از آن زخم که بر جانم زد
گزیدهٔ غزل ۲۳۵
چـون عـاشـق صادق شدی ایمن منشین زانک
شـمـشـیـر بـلـا بـر سـر مـردانـه نـسـازد
سر تا به قدم جمله هنر دارد و خوبی
عـیـبـش هـمـه آنـسـت کـه بـا بـنده نسازد
گزیدهٔ غزل ۲۳۶
بـدیـنـسـان کـز تب هجران تنم در زیر پیراهن
همی سوزد عجب دارم که پیراهن نمی‌سوزد
چــراغ مــن نـمـی‌سـوزد شـب ازدلـهـای سـرد مـن
چــراغ خــانــهٔ هــمـت بـه هـم روشـن نـمـی‌سـوزد
غـم خـسـرو هـخـی دانـی و نـادان مـی‌کـنی خود را
مـرا ایـن کـشـت ورنـه طـعـنـهٔ دشـمـن نمی‌سوزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۷
نــگـارا از مـن مـسـکـیـن چـه خـیـزد
چـرا هـجـر تـو بـا مـا مـی‌ستیزد
هــــمــــی خـــیـــزد ز زلـــفـــت نـــالـــهٔ دل
چـــو آن آواز کـــز زنـــجـــیــر خــیــزد
مپوشان روی را بگذار که شرم
شـود گـل آب و در پـیـشـت بریزد
چـو جـا در سـیـنـهٔ خسرو گرفتی
درون او ز جـــان بـــیـــرون گـــریــزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۸
سـرو در بـاغ اگـر هم‌چو تو موزون خیزد
ای بـسـا نـالـه کـه از بـلـبـل مـفـتـون خـیـزد
ســاکـنـان سـرکـوی تـو نـبـاشـنـد بـه هـوش
کان زمینی است که از وی همه مجنون خیزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۹
کجاست ساقی بیدار بخت و خواب آلود
کـــه بــهــر دادن جــام شــراب بــرخــیــزد
غـلـام نـرگـس مـسـتـم کـه بـامـداد پـگاه
قــدح بــدســت گـرفـتـه زخـواب بـرخـیـزد
گزیدهٔ غزل ۲۴۰
بـر پـنـج روز نـیـکـویـی چـنـدیـن مناز و بد مکن
تا چشم را بر هم‌زنی بینی که پایان در رسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۱
خـرم آن لـحـظـه کـه مـشتاق به یاری برسد
آرزومـــــنـــــد نـــــگــــاری بــــه نــــگــــاری بــــرســــد
دیــده بــر روی چــو گــل بــنــدد نـبـود خـبـرش
گــر چــه در دیــده ز نــوک مــژه خــاری بـرسـد
لــــذت و صــــل نــــدانــــد مـــگـــر آن ســـوخـــتـــه‌ای
کــه پـس از دوری بـسـیـار بـه یـاری بـرسـد
قـــیـــمـــت گـــل نـــشـــنــاســد مــگــر آن مــرغ اســیــر
که خزان دیده بود پس به بهاری برسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۲
آتـش هـمـگـی گـلـسـت و ریحان
آنرا که جز از خدا نترسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۳
گـویـنـد بـگـسـلـد چو به غایت رسید عشق
جـانـم گـسـسـت و عـشـق بـه غـایـت نـمی‌رسد
گــمــره چــنــان شــدســت دلــم بــا دهـان تـو
کـــس از کـــتـــاب صـــبـــر هـــدایـــت نـــمــی‌رســد
به گذشت دوش زلف و رخت پیش چشم من
مـاهـی گـذشـت و شـب بـه نـهـایـت نـمـی‌رسـد
گزیدهٔ غزل ۲۴۴
خطی که بر سمن آن گل عذار بنویسد
بـنـفـشـهٔ نـسـخـهٔ آن بـربـهـار بـنـویـسـد
نــســیـم بـاد صـبـا شـرح آن خـط ریـحـان
بــه مـشـک بـر ورق لـالـه زار بـنـویـسـد
ســـواد خـــط یـــاقــوت اگــر دهــنــد دســتــش
بـــرآفـــتـــاب بـــه خـــط غـــبـــار بــنــویــســد
گزیدهٔ غزل ۲۴۵
از آن مـــــحـــــراب ابـــــرو یـــــاد کـــــردم
نـمـازی چـنـد نـیـز از مـن قـضـا شد
هـمـه گـل مـی‌دمـد از دیـده در چشم
خـــــیـــــال روی او مــــا را بــــلــــا شــــد
در آب دیده سر گردان چه ماندست
مـــگـــر ســـنــگــیــن دل مــن آشــنــا شــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۶
از یــاد تـو دل جـدا نـخـواهـد شـد
وز بند تو جان رها نخواهد شد
پـــیـــونـــد تــو از نــگــلــســم هــرگــز
تـا جـامـهٔ جـان قـبـا نـخـواهـد شـد
گــفـتـی کـه غـلـام مـن نـشـد خـسـرو
هـم خـواهـد شد چرا نخواهد شد
گزیدهٔ غزل ۲۴۷
بر ما فتد ار تا بی زان رخ چه شوی رنجه
مــــهــــتــــاب ز افــــتــــادن افــــگـــار نـــخـــواهـــد شـــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۸
ســخــن مــی گــفــتــم از لــبــهــایــش در کــام زبــان گــم شـد
گـــرفـــتـــم نـــاگـــهـــان نـــامــش حــدیــثــم در دهــان گــم شــد
دل گــــم گــــشــــتــــه را درهـــر خـــم زلـــفـــش هـــمـــی جـــســـتـــم
که ناگه چشم بد خویش سوی جان رفت و جان گم شد
در مــــقــــصــــود بــــرعـــشـــاق مـــســـکـــیـــن بـــازکـــی گـــردد ؟
چـــو در خـــاک در خـــوبـــان کـــلـــیـــد بـــخـــتـــشـــان گــم شــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۹
الـا ای بـاد شـبـگـیـری بـه گـلـبـرگ بـنـا گـوشش
مـجـنبان زلف زنجیرش که من دیوانه خواهم شد
چـو دیـدم خـال و خـط آن پـری رو را بـدل گـفـتـم
گرفتار او شوم در دام او زین دانه خواهم شد
گزیدهٔ غزل ۲۵۰
گـرنـه زنـجـیـر دل از طـرهٔ خـوبـان کـردنـد
زلف لیلی ز چه رو سلسلهٔ مجنون شد؟
گزیدهٔ غزل ۲۵۱
دیشبش گفتم فلانی! زیرلب گفتا که «مرگ»!
طـرفـه مـرگـی بـود این کز آب حیوان زاده شد
گزیدهٔ غزل ۲۱۶ - غزلی که درپایان تصنیف قران السعدین سروده است
نـامـه تـمـام گـشـت ، به جانان که می‌برد؟
پـیـغـام کـالـبـد به سوی جان که می برد؟
ایــن خــط پــر ز مـهـر بـه دلـبـر کـه مـی‌دهـد؟
وین دردسر به مهر به درمان که می‌برد؟
ایــن نــامــه نــیــســت پــیــرهــن کــاغــذیــن مــاسـت
پـرخـون زدست هجر، به جانان که می برد؟
جـانـان مـرا بـه هـجـر تو هر مونسی که هست
غــم مــی بــرد ولــی غــم هــجـران کـه مـی بـرد؟
گـــفـــتـــی نـــگـــاهــدار بــه فــرمــان خــویــش دل
دارم ولــی بــگــوی کــه فـرمـان کـه مـی‌بـرد؟
دردا کــــه دل ز خــــســــرو بــــیـــچـــاره مـــی‌رود
واگـــــاه نـــــی ز بــــردن دل ، آن کــــه مــــی‌بــــرد!
گزیدهٔ غزل ۲۱۷
چشمم که بود خانهٔ خیل خیال تو
عـمـرت دراز بـاد کـه آن خـانـه آب برد
گزیدهٔ غزل ۲۱۸
یــــاری دل مــــا بــــه رایـــگـــان بـــرد
تـــا دل طـــلـــبـــیــم بــاز جــان بــرد
عــــــشــــــق آمـــــد و گـــــردن خـــــرد زد
دزد آمــد و ســر ز پــاســبــان بـرد
مــــــانــــــدیــــــم از آن حـــــریـــــف دل دزد
زد قــلــعــه و مــهــره رایــگــان بـرد
جـــــان دادم و درد تـــــو خـــــریـــــدم
این را تو ببر که خسروان برد
گزیدهٔ غزل ۲۱۹
کـــی درد نـــاکـــتـــر بـــود از حـــســرت فــراق
جـلـاد گـر به گاه قصاصی استخوان برد
برعقل خویش تکیه مکن پیش عشق از آنک
دزدی اســت کــو نــخــســت ســرپــاسـبـان بـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۰
لــب لــعــلــت بــه لـطـافـت گـرو از جـان بـبـرد
روی رنــــگــــیــــن تــــو آب گــــل خــــنــــدان بــــبــــرد
گر نه لنگر شود اندوه چو کوه تو مرا
بــاد بــرداشــتــه تــا خــاک خــراســان بــبـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۱
سـر زلـف کـایـد هـمـی بـرلـبـش
نمک سوی هندوستان می‌برد
گزیدهٔ غزل ۲۲۲
گــــر کـــنـــی یـــاری و گـــر آزار بـــر مـــن بـــگـــذرد
هــر چــه مـی‌خـواهـی بـکـن ای یـار بـر مـن بـگـذرد
گفتی از من بگذرم زین‌سو بود بر تو ستم
ایــن ســتــم ای کــاشــکــی هـر بـار بـر مـن بـگـذرد
هــر سـحـر گـاهـی فـرسـتـم جـان بـه اسـتـقـبـال او
تــا مــگــر بــویــی از آن گــلــزار بــر مــن بــگــذرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۳
زاهــد از صــومــعــه زنــهــار کــه بــیـرون نـروی
کــــه از آن ســــوی بــــلــــای دل و دیــــن مــــی‌گـــذرد
مـــی‌گـــذشـــتـــی شــب و از مــاه بــرآمــد فــریــاد
کاین چه فتنه است که بروی زمین می‌گذرد؟
گزیدهٔ غزل ۲۲۴
در خــــواب نــــبــــیــــنــــیــــد رخ آرام دگــــر بـــار
هـر دل کـه طـلـب در طـمـع و صـل شـما کرد
گفتم به من افگن نظر به چشم ببستی
تـا چـشـم خوشت بستهٔ آن یک نظرم کرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۵
شــب ! وفــتـاد و غـمـت بـاز کـار خـواهـد کـرد
دو چـشـم تیره ستاره شمار خواهد کرد
خـــیـــال یـــار گـــذر کـــرد ایــن طــرف ای صــبــر
بــیــا کـه بـاز مـرا بـی قـرار خـواهـد کـرد
دلــم بــه صــحــبــت رنــدان هــمــی کــشــد دایـم
دعـــــای پـــــیـــــر رابـــــات کــــار خــــواهــــد کــــرد
گـزیـر نـیـسـت ز تـو هـر جـفـا کـه هست بکن
که بنده هر چه بود اختیار خواهد کرد
بـه عـشـق مرد شود کشته وین هنر خسرو
اگــــر حــــیــــات بـــود مـــرد وار خـــواهـــد کـــرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۶
دارد انـدر دل غـبـاری گریه وقت تست هان
کارکن اندر دش گر می‌توانی کار کرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۷
دل ز تو بی‌غم نتوانیم کرد
درد تـرا کـم نـتـوانـیـم کـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۸
بـــــاز بـــــوی گــــل مــــرا دیــــوانــــه کــــرد
بـــاز عـــقـــلـــم را صــبــا بــیــگــانــه کــرد
بــازم از ســر تـازه شـد مـسـتـی عـشـق
بــس کــه بــلــبــل نــالــهٔ مـسـتـانـه کـرد
گــل چــو شــمــع خــوبــرویــی بــرفـروخـت
بــــلـــبـــل بـــیـــچـــاره را پـــروانـــه کـــرد
جـــــان بـــــرد از خـــــانـــــهٔ تـــــن عـــــاقـــــبــــت
ایــن چــنـیـن عـشـقـت کـه در دل خـانـه کـرد
قـــصــه شــیــریــن عــجــب افــســانــه‌ای اســت
کـــوهـــکـــن خـــواب انــدریــن افــســانــه کــرد
خورد خسرو نیست جز غم چاره چیست
چـــون خـــدا ایـــن مـــرغ را ایـــن دانـــه کـــرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۹
دی دلــبــر مـن کـه سـر فـرازی مـی‌کـرد
ما را به کرشمه جان گدازی می کرد
آئــیــنــه بــدســت کــرده خــنــدان خــنـدان
بـا صـورت خویش عشق بازی می کرد
گزیدهٔ غزل ۲۳۰
بــــاد آمــــد و زان ســـرو خـــرامـــان خـــبـــرآورد
در کــــالــــبــــد ســــوخــــتــــه جـــانـــی دگـــر آورد
امــروز هــم از اول صــبــحــم ســرمــســتــی اسـت
این بوی که بودست که باد سحر آورد؟
گزیدهٔ غزل ۲۳۱
بــــاد بــــازآمـــد و بـــوی گـــل وریـــحـــان آورد
خـــــنــــدهٔ بــــاغ مــــرا گــــریــــهٔ هــــجــــران آورد
بـــاز گـــلـــهـــای نـــو از درد کـــهــن یــادم داد
غــنـچـه‌هـا بـر جـگـرم زخـم چـو پـیـکـان آورد
بــوی آن گــمــشــده خــویــش نــمــی‌یـابـم هـیـچ
زان چه سودم که صبا بوی گلستان آورد
گزیدهٔ غزل ۱۹۴
ایـزد کـه بـه زلـفـت شکن و تاب نهاد
در لـــعــل لــبــت لــولــوی خــوشــاب نــهــاد
وان خـــــال ســـــیـــــاه بــــرســــر ابــــرویــــت
هندوست که پا بر سر محراب نهاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۵
چون خاک گردم درره وصلت همین بس باشدم
کـه آیـی و از تـو سـایـه‌ای بـالای قبر من فتد
گزیدهٔ غزل ۱۹۶
ز گریه زیر دیوار تو هم غمناک و هم شادم
غــم آن کــافـتـد و شـادی آن کـان بـرسـرم افـتـد
گزیدهٔ غزل ۱۹۷
در عرصهٔ بستان جهان سرو قباپوش
خـیـزد بـسـی امـا چـو تو چالاک نیفتد
گزیدهٔ غزل ۱۹۸
سخن همان قدری گو که من توانم زیست
نــمــک هــمـان قـدری زن کـه در جـگـر گـنـجـد
گزیدهٔ غزل ۱۹۹
دل نـیـسـت کـه در روی غـم دلـدار نـگـنجد
سندان بود آن دل که در او یار نگنجد
گزیدهٔ غزل ۲۰۰
مـرا گـویـی کـه دل بـر یار دیگر به نهم لیکن
همین در دل تو می گنجی کسی دیگر نمی‌گنجد
ز هــجــرت مــوی شــد خـسـرو ولـی از شـادی وصـلـت
بــیــن آن مــوی را بــاری در کــشــور نــمــی‌گــنـجـد
گزیدهٔ غزل ۲۰۱
سـر زلـفـت مـتـرس بـر بـاد خـواهـد داد مـیـدانـم
که رسوا می‌شود دزدی که در مهتاب می‌گردد
گزیدهٔ غزل ۲۰۲
هـنـوزت نـاز گـرد چـشم خواب آلود می‌گردد
هنوز از تو شکیب عاشقان نابود می‌گردد
گزیدهٔ غزل ۲۰۳
خوش آن ساعت که از وی بوسه خواهم
وی آن لــــــبــــــهــــــای خــــــنــــــدان را بــــــدزدد
چـــــو دزدانـــــم کـــــشــــد آن در و گــــوهــــر
چـــــو گـــــاه خـــــنــــده دنــــدان را بــــدزدد
گزیدهٔ غزل ۲۰۴
تو خود بوسه دهی جان ولی نیارد گفت
کـــه بـــازمــردهٔ تــو زنــدگــی هــوس را رد
گزیدهٔ غزل ۲۰۵
بــتــم چـو روی سـوی خـانـهٔ کـتـاب آرد
زخلق اگر نکند رخ نهان که تاب آرد
گزیدهٔ غزل ۲۰۶
بـــــت نـــــو رســـــیـــــدهٔ مـــــن هـــــوس شــــکــــار دارد
دل صــیــد کــرده هــر ســو نــه یــکـی هـزار دارد
دل مــن بــبــرد زلــفــش جــگـرم بـحـتـسـت چـشـمـش
تـــو مــبــاش غــافــل ای جــان کــه هــنــوز کــار دارد
نـــتـــوانـــمـــش بـــبـــیـــنـــم کـــه رقـــیـــب نـــامــوافــق
چـه خـوشـسـت گـل ولیکن چه کنم که خار دارد
بــرو ای صــبــا و خــالــی کــه تــرا ز هـجـر دیـدن
بــرســانــش ار چــه دانــم کــه کــم اسـتـوار دارد
بخدا که سینهٔ من بشکاف و جان به رو کن
کـــه درون خـــانـــهٔ تـــو دگـــری چـــه کـــار دارد ؟
بـرسـی ای سـوار و بـنـواز بـه لـطـیف خاکی را
کـــــه ز تـــــنــــدی ســــمــــنــــدت دل پــــر خــــار دارد
چـو اسـیـر تـسـت خـسـرو نـظـری بـه مردمی کن
کــــــه زتــــــاب زلــــــف مــــــســــــت دل بــــــی‌قــــــرار دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۷
در زلــــف بــــتــــان پــــیـــچ ای دل
کــایــن رشــتــه سـر دراز دارد
بیچاره کسی که بر درتو
یـک سـیـنه و صد نیاز دارد
نی نی غلطم خوش آنکه یاری
عـــاشـــق کـــش و دلــنــواز دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۸
تـو خـفـتـه مـی‌گـذری مـاهـروی مـهـد نـشـین
که باز بر شتر است و فغان جرس دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۹
جــان تــشــنــگــی از شـربـت عـنـاب تـو دارد
دل بــســتــگــی از سـنـبـل پـرتـاب تـو دارد
چون دفتر گل باز کند مرغ سحرخوان
شـــرح شـــکـــن طـــرهٔ پــرتــاب تــو دارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۰
خالیست به کنج لب خون خوار رهٔ او وای
کـــــان داغ بـــــرای دل بـــــریــــان کــــه دارد ؟
گزیدهٔ غزل ۲۱۱
مرا چون می کشی جانا شفاعت می‌کند جانم
نـمـی‌گـویـد مـکـش امـا سـخـن در لـاغری دارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۲
فــلــک بــا کــس دل یــکــتــا نــدارد
زصــد دیــده یــکــی بــیــنــا نــدارد
درخـت دهـر سـر تـا پای خار است
تــو گــل جــویــی و او اصـلـا نـدارد
جـــهـــان از مـــردمـــی هـــا مــردمــان را
نــــویــــدی مــــیــــدهــــد امــــا نــــدارد
کـسـی از هـفـت بـام چـرخ بگذشت
کـــه بـــاغ هـــشـــت‌در مــاوا نــدارد
کـسـی کـایـن جـا مـربـع مـی نـشیند
در ایــــــوان مــــــثـــــمـــــن جـــــا نـــــدارد
چـرا خـسـرو نـیـنـدیشی تو امروز
از آن فردا که پس فردا ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۳
با ما سخن سمن مگویید
کـو بـوی بـهـار مـا ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۴
مهمی گذشت که چشمم خبر زخواب ندارد
مـرا شـبـی اسـت سـیـه رو که ماهتاب ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۵
نه عقل ماند و نه دانش نه صبر ماند و نه طاقت
کـــــســـــی چـــــنـــــیـــــن دل بـــــیـــــچـــــارهٔ خــــراب نــــدارد
گزیدهٔ غزل ۱۷۷
پیش تو بگو کای بت سوزنده چو هندویم
بــــرآیــــنـــه ریـــز آنـــکـــه خـــاکـــســـتـــر هـــنـــدویـــت
گزیدهٔ غزل ۱۷۸
در نیک کوش کت بد و نیک اربه طینتست
کــز خــاک راســت راســت بــرایــد گــیـاه کـج
گزیدهٔ غزل ۱۷۹
ســاقــی بــیــا کــه مـوسـم عـیـشـسـت و مـوی
می ده که لاله گون شده از باده روخ
گزیدهٔ غزل ۱۸۰
دل بــــازبــــهـــوش آمـــد جـــانـــان کـــه مـــی‌آیـــد؟
بــیــمـار بـه هـوش آمـد درمـان کـه مـی آیـد ؟
ای دل تــو نــمـی‌گـفـتـی کـه ایـنـک ز پـی مـردن
اســــبـــاب مـــهـــیـــا کـــن آن جـــان کـــه مـــی آیـــد ؟
خـود نـامـهٔ خویش آورد از بهر قصاص آمد
ســرخــاک ره قــاصــد فــرمــان کـه مـی آیـد ؟
گــفــتـم کـه بـسـوزم جـان بـرآتـش روی تـو
گــفــتــا کــه چــرا غــم را پـروانـه نـمـی‌یـابـد
گفتم که شوم محرم در مجلس خاص تو
گــفــتــا کــه حــریــف مــا دیــوانــه نــمــی‌بـایـد
گزیدهٔ غزل ۱۸۱
کـار حـسـن تـو رسـیـدست به جایی که سزد
کـه بـه عـهـدت سـخـن از یوسف کنعان نرود
بــاوصــال تـو نـدارم سـر بـسـتـان و بـهـشـت
هــر کــرا بــاغـچـه‌ای هـسـت بـه بـسـتـان نـرود
خـسـرو خـسـتـه کـه مـانـدسـت بـه دهـلی دربند
آه گـــــر زو خـــــبـــــری ســــوی خــــراســــان نــــرود
لــــذت وصــــل نــــدانــــد مــــگــــر آن ســــوخــــتــــه‌ای
کــه پـس از دوری بـسـیـار بـه یـاری بـرسـد
قـــیـــمـــت گـــل نـــشـــنــاســد مــگــر آن مــرغ اســیــر
که خزان دیده بود پس به بهاری برسد
چــه کــنــد دل کــه جــفــای تــو تــحـمـل نـکـنـد
کـــه اگـــر جـــان طـــلـــبــی بــنــده تــأمــل نــکــنــد
وا جـــبـــســـت از دهـــن غــنــچــه بــدوزنــد بــخــار
تــــا در ایــــام جــــمــــالـــت ســـخـــن گـــل نـــکـــنـــد
گزیدهٔ غزل ۱۸۲
نــارســتــه مـی تـوان دیـد از زیـر پـوسـت خـطـت
چون نامه یی که کاتب سوی برون بخواند
ای دل ســـپـــاس دار کـــه گــردوســت جــور کــرد
از بـــخـــت نـــامـــســـاعـــد مـــن بـــود ازو نـــبــود
گزیدهٔ غزل ۱۸۳
ای درج لـــــعـــــل دوســــت مــــگــــر خــــاتــــم جــــمــــی
زیـنـسـان کـه دسـت کـس بـه نـگـیـنت نمی‌رسد
هرگز ترا چنان که تو بی کس نشان نداد
پــای گــمــان بــه صــد یــقــیــنــت نــمــی‌رســیـد
گزیدهٔ غزل ۱۸۴
کـسـی تـلـخـی مـن دانـد کـه بـیـنـد خـنـدهٔ شـیـریـن
کـسـی خـون خـوردنـم داند که بیند گریهٔ فرهاد
مـــرا تـــا کـــی غـــم هـــجـــر تـــو پـــامـــال جــفــا دارد
بخواهم داد جان بر باد ازین غم هر چه باداباد
گزیدهٔ غزل ۱۸۵
تـغـافـل کـردنـت بـی‌فـتنه‌ای نیست
فـریـب صـیـد بـاشـد خـواب صـیـاد
مـــرا گــرد ســران چــشــم بــیــمــار
به گردان لیک قربان کن نه آزاد
چـــو یـــاد عـــاشـــقـــان در دل غــم آرد
نـــمـــی‌دارم روا کــز مــن کــنــی یــاد
چــو ذوق عــشــق‌بــازی مــی‌شــنـاسـم
مـن از تـو جـور خـواهـم دیگران داد
دلـــا وقـــت جـــفـــا فـــریـــاد کــم کــن
که هنگام وفا خوش نیست فریاد
مــکــن خـسـرو حـدیـث عـشـق شـیـریـن
اگـر بـا خـود نـداری سـنگ فرهاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۶
ای که بر کندی دل از پیمان یاران قدیم
گــاه‌گـاهـت یـاد بـایـد کـرد از عـهـد و داد
مـحـنـت هـجـران ورنـج راه و تـشـویق سفر
ایـن‌هـمـه گـویـی نـصـیب جان مهجورم فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۷
ای کـــه عـــمـــر از پـــی‌ســودای تــو دادیــم بــبــاد
یــــــاد مــــــی‌دارد کــــــه از مـــــات نـــــمـــــی آیـــــد یـــــاد
عــــهــــدهــــا بــــســــتــــی و مــــی‌داشــــتــــم امـــیـــد وفـــا
ای امـــیـــد مـــن و عـــهـــد تـــو ســـراســر هــمــه بــاد
هــــــر چــــــه دارنــــــد ز آئـــــیـــــن نـــــکـــــویـــــی خـــــوبـــــان
هـــــمــــه داری و بــــدان چــــشــــم بــــدانــــت مــــرســــاد
مــــاجــــرای دل گــــم‌گــــشــــتــــهٔ بــــی نــــام ونــــشــــان
هــر کــه را بــاز نــمــودیــم نــشـانـی بـه تـو داد
کام خسرو بده ای خسرو خوبان که شده است
لــعــلــی جــان‌بــخــش تــو شـیـریـن و دل او فـرهـاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۸
گـفـتـم چـگـونه می کشی و زنده می‌کنی
از یـــک جــواب کــشــت و جــواب دگــر نــداد
ای دیــده آب خــویــش نــگـهـدار بـعـد ازیـن
کاتش بده رسید و به خرمن نایستاد
گـویـنـد مـنـگـرش مـگـر از فتنه جان بری
بـسـیـار خـواسـتـم کـه دل مـن نـایـسـتـاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۹
چــوکــارهــای جــهــانــســت جـمـلـه بـی بـنـیـاد
حـــکـــیـــم دروی نـــنـــهـــاد کـــارهـــا بـــنـــیــاد
مـــــشـــــو مـــــقـــــیــــم درآبــــادی خــــراب جــــهــــان
چــو کــس مــقــیــم نــمــانــد دریــن خــراب آبــاد
مــــبــــر ز بــــاد غــــرور ار بــــلــــنــــدیــــی داری
که خس بلند شد از باد لیک باز افتاد
چــو هـسـت بـنـدهٔ خـلـق آدمـی ز بـهـر طـمـع
خــوشــاکــســی کــه ازیــن بـنـدگـی بـود آزاد
چــنــان بـزی کـه نـمـیـری اگـر تـوانـی زیـسـت
چـو هـر کـه هست به عالم برای مردن زاد
از آن خــویـش مـدان خـسـروا کـه عـاریـت اسـت
مـــتـــاع عـــمــر کــه دادنــد بــاز خــواهــی داد
گزیدهٔ غزل ۱۹۰
بــاز گــل مــی آیــد دل در بــلــا خــواهـد فـتـاد
سوزشی در جان بی سامان ما خواهد فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۱
گـــر نـــیـــنـــدیـــشـــد رقـــیـــب او بـــلـــای عـــاشـــقـــان
هــم بـران جـان بـلـا تـشـویـش او خـواهـد فـتـاد
آنـکـه مـی‌گـویـد کـه دل نـدهـم بـکـس آخـر گـهی
پیش چشم شوخ کافر کیش او خواهد فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۲
ژالــــــه از نـــــرگـــــس فـــــرو بـــــاریـــــد و گـــــل را آب داد
وز تــــــــگــــــــرگ روح پــــــــرور مــــــــالــــــــش عـــــــنـــــــاب داد
چــشــم مـسـت او کـه مـژگـان را بـه قـتـلـم تـیـز کـرد
خــــــــنــــــــجــــــــر زهــــــــرآب داده در کــــــــف قــــــــصـــــــاب داد
دوش بــــــــوی گــــــــل مــــــــرا از آشــــــــنـــــــایـــــــی یـــــــاد داد
جـــان گـــریـــبـــان پـــاره کـــرد وخــویــش را بــربــاد داد
ترسم از پرده برون افتم چو گل کاین باد صبح
زان گــلــســتــانــهــا کــه روزی بــا تـو بـودم یـاد داد
گزیدهٔ غزل ۱۶۵
مــــرگ فــــرهــــاد نــــه آن بـــود و هـــلـــاک شـــیـــریـــن
کـــه بـــرایـــشـــان زجـــدایـــی غـــم و درد افــزون رفــت
کشتن این بود که شیرین سوی فرهاد گذشت
مــردن آن بــود کــه لــیــلــی بـه سـر مـجـنـون رفـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۶
بـــرگ زیـــرآمـــد و بـــرگ گـــل و گـــلــزار بــرفــت
ســـــرخ رویــــی رخ لــــالــــه وگــــلــــنــــار بــــرفــــت
سرو بشکفت و چمن سبز شد و نرگس خفت
گــوبــرو از بــر مــن ایــن هــمــه چـون یـار بـرفـت
نــــــزد مـــــن بـــــاد خـــــزان دوش غـــــبـــــار آلـــــوده
آمـــد وگـــفــت کــه ســرو تــو ز گــلــزار بــرفــت
خــواســتــم تــا بــروم در طــلــب رفــتــهٔ خــویـش
یــــادم آمــــد رخ او پــــای مــــن از کــــار بــــرفـــت
در دویـــد اشــک چــو بــازآمــد ز خــویــش نــدیــد
دل بـــیـــنـــداخـــت هــم انــدوه و خــونــبــار بــرفــت
خـون دل گـر چـه کـه بـسـیـار برفت اندک ماند
صـبـر هـر چـند که بود اندک و بسیار برفت
بـــــــــاد خـــــــــاری ز ره گــــــــل‌رخ مــــــــن مــــــــی‌آورد
جـــانـــم آویـــخـــت در آن خـــار و گـــرفــتــار بــرفــت
هـر چـه از عـقـل فـزون شـد هـمـه عـمـرم جوجو
انــدریــن غــارت غــم جــمـلـه بـه یـک بـار بـرفـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۷
بـــرگ ریـــز آمـــد و بـــرگ گـــل و گــلــزار بــرفــت
ســــرخ روئـــی ز رخ لـــالـــه و گـــلـــنـــار بـــرفـــت
سرو بشکست و سمن زرد شد و نرگس خفت
گــو بـرو ایـن هـمـه چـون از بـر مـن یـار بـرفـت
نــــزد مــــن ، بــــاد خــــزان، دوش ، غــــبــــار آلـــوده
آمــد و گــفــت کــه ســر و تــو ز گـلـزار بـرفـت
خـــواســـتــم تــا روم انــدر طــلــب رفــتــهٔ خــویــش
یــــادم آمــــد رخ او ،پــــای مــــن از کــــار بـــرفـــت
خـون دل گـر چـه کـه بـسـیـار بـرفت اندک ماند
صـبـر هـر چـنـد که بود اندک و بسیار برفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۸
من به نقد امروز با وصل بتانم در بهشت
زاهـــد بـــیـــچــاره در دل وعــده فــردا گــرفــت
گزیدهٔ غزل ۱۶۹
شــوق تــوأم بــاز گـریـبـان گـرفـت
اشـــــک دوان آمـــــد و دامـــــان گـــــرفــــت
ســـهـــل بـــود تــرک دو عــالــم ولــی
تــرک رخ وزلــف تــو نــتــوان گـرفـت
جان منی ! بی تو نفس چون زنم ؟
زانـکـه مرا بی تو دل از جان گرفت
هـر کـه چـنـیـن فرصتی از دست داد
بـس سـر انـگـشـت بـه دندان گرفت
عـــــارض او تـــــا بـــــدر آورد خـــــط
خـرده بـسـی بـرمـه تـابـان گـرفـت
خـــال تــو بــرلــعــل لــب دســت یــافــت
مــورچــه‌ای مــلــک ســیــلــمــان گــرفـت
دل طــــلــــب کـــعـــبـــهٔ روی تـــو کـــرد
حـــلـــقـــهٔ آن زلـــف پـــریـــشـــان گــرفــت
مــا و مــی و طــرف گــلــســتـان و یـار
بــاد صــبــا طــرف گـلـسـتـان گـرفـت
بــــی مـــه رخـــســـار و شـــب زلـــف او
خـاطـرم از شـمـع شـبـسـتـان گـرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۰
ساقی بیار می که چنان سوخت دل زعشق
کـز سـوز ایـن کـبـاب هـمـه خـانـه بـو گرفت
ای پــرده‌پـوش قـصـهٔ مـن بـگـذر از سـرم
کاین سرگذشت من همه بازار و کو گرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۱
مـــشـــکـــلـــســت آزاد بــودن دل کــه بــا دلــبــر نــشــســت
مــردنــســت از تــن جــدایــی دل کــه بــا جـان خـو گـرفـت
عقل بیرون شد زمن پرسیدمش کاین چیست ؟ گفت :
مــا کــه هــشــیــاریــم ! بــا دیــوانــه نـتـوان خـو گـرفـت
گزیدهٔ غزل ۱۷۲
هست صحرا چون کف دست و بر او لاله چو جام
خـوش کـف دسـتـی کـه چـنـدیـن جام صهبا برگرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۳
خــصـم بـسـی طـعـنـه زد دوسـت بـسـی پـنـد داد
چشم به سوی تو بود گوش بدیشان نرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۴
سـتـمـی کـز تو کشد مرد ستم نتوان گفت
نـام بـیداد تو جز لطف و کرم نتوان گفت
چـــون مـــنـــی بـــایـــد تــا بــاورش آیــد غــم مــن
تو که دیوانه و مستی بتو غم نتوان گفت
غـــازیـــی از پـــی دیـــن بـــرهــمــنــی را مــی‌کــشــت
گـفـت از بـهـر سـری تـرک صـنـم نـتوان گفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۵
تر کن من دی سخن به ره می گفت
هــر کــه رویــش بــدیــد مـه مـی گـفـت
او هـــــمـــــی رفــــت وخــــلــــق در عــــقــــبــــش
وحــــده لــــا شــــرک لــــه مــــی گــــفـــت
دل خــــطــــش را زوال جــــان مــــی‌خـــوانـــد
نــــیــــم شــــب را زوالــــگـــه مـــی گـــفـــت
گــــفــــتــــمــــش تـــیـــر مـــیـــزنـــی بـــردل
خـنـده مـی زد بـه ناز و نه می گفت
خـــســـرو از دور هـــم‌چـــو مـــدهـــوشــان
نـــظـــری مـــی فـــکـــنــد دوه مــی گــفــت
گزیدهٔ غزل ۱۷۶
ای بــر سـر خـوبـان جـهـان سـر چـشـمـت
درد از چـه فـتـادسـت بـگـو در چـشـمـت
از بس که به چشم تو درمد دل من
درد دل مــــــن کـــــرد اثـــــر در چـــــشـــــمـــــت
گزیدهٔ غزل ۱۵۶
امـــشـــب شـــب مـــن نــور ز مــهــتــاب دگــر داشــت
وز گــــریــــهٔ شــــادی جــــگــــرم آب دگـــر داشـــت
هــنــگــام ســحــر خــلــق بــه مــحــراب و دل مـن
ز ابــروی بــتــی روی بــه مــحــراب دگــر داشـت
قربان شوم و چون نشوم وای که آن چشم
بــر جــان مــن از هــر مــژه قــصــاب دگـر داشـت
نـی داشـت خـبـر از خـود و نی از می و مجلس
خـــســـرو کــه خــرابــی ز مــی نــاب دگــر داشــت
گزیدهٔ غزل ۱۵۷
سـوزش سـیـنـهٔ مـن دیـد و کـنـارم نگرفت
دل دیـوانـه بـه زنـجـیـر نـگـه نتوان داشت
نظری کردم و دزدیده مرا جان بخشید
کــز رقــیــبــان خــنـک دزدی مـن پـنـهـان داشـت
گزیدهٔ غزل ۱۵۸
چــون بـگـیـتـی هـر چـه مـی‌آیـد روان خـواهـد گـذشـت
خـرم آنـکـس کـونـکـو نـام از جـهـان خـواهـد گـذشـت
مـــهـــر جـــانـــی وبـــهــاری کــایــدت خــوش بــاش ازانــک
چند بعد از تو بهار و مهر جان خواهد گذشت
خـــــســـــرو بــــســــتــــان مــــتــــاعــــی در دکــــان روزگــــار
کــیــن بــهــار عــمــر نــاگــه رایـگـان خـواهـد گـذشـت
گزیدهٔ غزل ۱۵۹
بـا غـمـش خـو کـردم امـشـب گـرچه در زاری گذشت
یــاد مــیــکــردم از آن شــبــهــا کـه در یـاری گـذشـت
مـــــردمـــــان گـــــویـــــنـــــد چــــونــــی در خــــیــــال زلــــف او
چـون بـود مـرغـی کـه عـمـرش در گـرفـتـاری گـذشـت
نـاخـوش آن وقـتـی کـه بـر زنـده‌دلـان بـی عـشق رفت
ضایع آن روزی که بر مستان به هشیاری گذشت
مــاجــرای دوش مــی‌پــرســی کـه چـون بـگـذشـت حـال
ای سـرت گـردم چـه می‌پرسی به دشواری گذشت
گزیدهٔ غزل ۱۶۰
مـهـی گذشت که آن مه به سوی ما نگذشت
شــبــی نــرفــت کـه بـرجـان مـا بـلـا نـگـذشـت
مـــرا ز عـــارض او دیــر شــد گــلــی نــشــگــفــت
چو گلبنی که بر او هیچ‌گه صبا نگذشت
گـــذشـــت در دل مـــن صـــد هـــزار تـــیـــر جـــفــا
کـــه هـــیـــچ در دل آن یـــار بــی‌وفــا نــگــذشــت
مـــســـیـــح مـــن چـــو مـــرا دم نـــداد جــان دادم
ولـــیـــک عـــمـــر نـــدانـــم گــذشــت یــا نــگــذشــت
کـــبـــوتـــری نـــبـــرد ســـوی دوســـت نـــامــهٔ مــن
کــــز آتــــش دل مــــن مــــرغ در هــــوا نــــگــــذشــــت
چـه سـود مـلک سلیمانت خسروا به سخن
کــه هــدهــد تــو گــهــی جـانـب سـبـا نـگـذشـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۱
سرآن قامت چون سرو روان خواهم گشت
خـاک آن سـلـسـلـهٔ مـشـکفشان خواهم گشت
بـنـده عـشـقـم و آنـانـکـه دریـن غـم مـردنـد
تـازیـم گـرد سر تربتشان خواهم گشت
گزیدهٔ غزل ۱۶۲
دریــن هـوس کـه بـبـیـنـد بـه خـواب چـشـم تـرا
بـخـفـت نـرگـس و بـیـدار گـشـت و بـاز بـخفت
بـــبـــاغ بـــا تـــو هـــمــی کــرد ســرو پــای دراز
به یک طپانچه که بادش بزد دراز بخفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۳
هر صبر و سلام که دل سوخته را بود
انــدر شــکــن سـلـسـلـهٔ خـم بـه خـمـش رفـت
یــک روز بــه شــالــای وصــالــش نـرسـانـیـد
آن عـمـر گـران مـایه که ما را به غمش رفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۴
بـــی شـــاهـــد رعــنــا بــه تــمــاشــا نــتــوان رفــت
بــی ســرو خــرامــنـده بـه صـحـرا نـتـوان رفـت
صــحــرا و چــمــن پــهــلـوی مـن هـسـت بـسـی لـیـک
هـمـره تـو شـو ای دوسـت کـه تـنها نتوان رفت
مــائــیــم و ســر کــوی تــو گــر پــیـش نـخـوانـی
ایـــنـــجـــا بـــتــوان مــرد و از ایــنــجــا نــتــوان رفــت
گــفــتــم کــه ز کــویــت بــروم تــا بــبــرم جــان
گــــفــــتــــی بــــتــــوان جــــان مــــن امــــا نـــتـــوان رفـــت
ای قــــافــــلــــه در بــــادیـــه‌ام پـــای فـــرو مـــانـــد
بگذر تو که در کعبه به این پا نتوان رفت
مــپــســنــد کــه در پــیــش لــبــت مــرده بــمــانــم
نـــازیـــســـتـــه از پـــیـــش مـــســیــحــا نــتــوان رفــت