غزل شمارهٔ ۷۸۷
دوش مـی‌کـردم سـوال از جـان کـه آن جـانـانـه کـو
گـفـت بـگـذر زان بـت پـیـمـان شـکـن پـیـمانه کو
گــــفــــتــــمــــش پـــروانـــهٔ شـــمـــع جـــمـــال او مـــنـــم
گــفــت ایــنــک شــمـع را روشـن بـبـیـن پـروانـه کـو
گـــفـــتـــمـــش دیـــوانـــهٔ زنـــجـــیـــر زلــفــش شــد دلــم
گـــفـــت ایـــنـــک زلـــف چـــون زنــجــیــر او دیــوانــه کــو
گـــفـــتـــمـــش کـــی مـــوی او در شـــانـــه مـــا اوفـــتــد
گفت بی او نیست یک مو در دو عالم شانه کو
گــــفــــتـــمـــش در دامـــی افـــتـــادم بـــبـــوی دانـــه‌ئـــی
گـــفـــت عـــالـــم ســربــســر دامــســت آخــر دانــه کــو
گـــــفــــتــــمــــش دردانــــهٔ دریــــای وحــــدت شــــد دلــــم
گــفــت در دریــا شـو و بـنـگـر کـه آن دردانـه کـو
گـفـتـمـش نـزدیـک مـا بـتـخـانـه و مـسجد یکیست
گـفـت عـالـم مسجدست ای بی بصر بتخانه کو
گـــفـــتـــمـــش مـــا گـــنـــج در ویـــرانـــهٔ دل یــافــتــیــم
گـفـت هـر کـنـجـی پـر از گـنـجـی بود ویرانه کو
گـــفـــتـــمـــش کـــاشـــانـــه جـــانــانــه در کــوی دلــســت
گـفـت خـواجـوگـر تـو زانـکـوئـی بـگـو جـانـانه کو
غزل شمارهٔ ۷۸۸
مــــرا ز هــــجــــر تــــو امــــیــــد زنــــدگــــانــــی کــــو
در آرزوی تـــــــــوام لـــــــــذت جـــــــــوانــــــــی کــــــــو
اگــر نــه عــمــر مــنــی رســم بــیـوفـائـی چـیـسـت
و گـــر زمـــانـــه نـــئـــی شـــرط مــهــربــانــی کــو
مــــیــــان بــــادیــــهٔ غــــم ز تــــشــــنــــگــــی مــــردم
زلــــــال مـــــشـــــربـــــهٔ عـــــذب شـــــادمـــــانـــــی کـــــو
ز جـــام لــعــل ســمــن عــارضــان ســیــمــیــن بــر
مـــــــی مـــــــروق نــــــوشــــــیــــــن ارغــــــوانــــــی کــــــو
درون مـــصـــطـــبـــه در جـــســـم جـــام مـــیـــنـــائــی
ز دســــت یــــار ســــبــــک روح روح ثـــانـــی کـــو
مـــیـــســـت کـــاب حـــیـــاتـــســـت در ســـیــاهــی شــب
چــــو خــــضـــر وقـــت تـــوئـــی آب زنـــدگـــانـــی کـــو
وجـود خـاکـی مـا پـیـش از آنـکـه کـوزه کـنند
بـــگـــوی فـــاش کـــه آن کـــوزهٔ نـــهـــانــی کــو
گـــرفـــت ایــن شــب دیــجــورم از ســتــاره مــلــال
فـــروغ شـــعـــشـــعـــهٔ شـــمـــع آســـمـــانــی کــو
مــگــر ز درد دلــم بــســتــه شــد رهــش ور نــی
طــــلــــیــــعـــهٔ نـــفـــس صـــبـــح کـــامـــرانـــی کـــو
صـــبـــا بـــگـــوی کـــه تـــســـکـــیــن جــان آدم را
نــــســــیــــم روضــــهٔ فــــردوس جـــاودانـــی کـــو
بــرون ز کــون و مــکــانــســت گـر چـه پـروازم
خــــروش شــــهـــپـــر طـــاوس لـــا مـــکـــانـــی کـــو
فــتــاده بــر دو جـهـان پـرتـو تـجـلـی دوسـت
صـــفـــیـــر بـــلـــبـــل بـــســتــان لــن تــرانــی کــو
چو بانگ و نالهٔ خواجو فتاده در ره عشق
غـــــریـــــو دمـــــدمـــــهٔ کـــــوس کـــــاروانـــــی کــــو
غزل شمارهٔ ۷۸۹
کــه بــر ز ســرو روان تــو خــورد راسـت بـگـو
بــراســتــی کــه قــدی زیــن صـفـت کـراسـت بـگـو
بــــجــــنــــب چــــیــــن ســــر زلــــف عــــنــــبـــر افـــشـــانـــت
اگـــر نـــه قـــصــهٔ مــشــک خــتــن خــطــاســت بــگــو
فــــغــــان ز دیــــده کــــه آب رخــــم بــــرود بـــداد
بــــبــــیـــن ســـرشـــک روانـــم وگـــر رواســـت بـــگـــو
ز چــشــم مــا بــه جــز از خــون دل چــه مــی‌جـوئـی
وگــر چــنــانــکــه تــرا قــصــد خــون مــاســت بـگـو
کــنــون کــه دامــن صــحـرا پـر از گـل سـمـنـسـت
چــو آن نــگــار ســمــن رخ گــلــی کــجــاســت بـگـو
کـــجـــا چـــو زلـــف کـــژش هـــنـــدوئـــی بــدســت آیــد
چــو زلــف هــنــدوی او گــژ نــشــیــن و راســت بــگـو
چـــو آن صـــنـــوبـــر طــوبــی خــرام مــن بــرخــاســت
چه فتنه بود که آن لحظه برنخاست بگو
اگــر نــه ســجـده بـرد پـیـش چـشـم جـادویـش
چــرا چــو قــامــت مــن ابــرویــش دو تــاســت بــگــو
کـــــدام ابــــر شــــنــــیــــدی بــــگــــوهــــر افــــشــــانــــی
بـــســـان دیـــدهٔ خـــواجـــو گـــرت حــیــاســت بــگــو
غزل شمارهٔ ۷۹۰
ای صــبــا حــال جــگــر گــوشــهٔ مـا چـیـسـت بـگـو
در دل آن مـــه خـــورشـــیـــد لـــقــا چــیــســت بــگــو
صـبـر چـون در مـرض خـسـتـه دلـان نـافـع نـیست
درد مــا را بـه جـز از صـبـر دوا چـیـسـت بـگـو
اگــــر از مـــصـــر بـــدیـــن جـــانـــبـــت افـــتـــاد گـــذار
خــبــر یــوســف گــمــگــشــتــهٔ مــا چــیــســت بــگـو
هــرگــز از صــدر نــشــیــنــان ســلــاطــیـن بـا تـو
هــیــچـکـس گـفـت کـه احـوال گـدا چـیـسـت بـگـو
از بــــــرای دلــــــم ای هــــــدهــــــد مـــــیـــــمـــــون آخـــــر
عــزم بــلــقـیـس چـه و حـال سـبـا چـیـسـت بـگـو
گـــرنـــه آنـــســـت کـــزو مـــشـــک خـــتـــا مـــی‌خـــیــزد
چـیـن گـیـسـوی تـو ای تـرک خـتـا چـیـسـت بـگـو
آخـــر ای مـــاه پـــریـــچـــهـــره اگــر نــیــســت هــلــال
آن خـــم ابـــروی انـــگـــشـــت نـــمـــا چـــیـــســـت بــگــو
بجز از آن که برم مهر و وفای تو به خاک
بــر مـن ای دلـبـر بـی مـهـر و وفـا چـیـسـت بـگـو
قــصــد خــواجــو چــه نــمـائـی و نـتـرسـی ز خـدا
جـرم ایـن خـسـتـه دل از بـهـر خـدا چـیست بگو
غزل شمارهٔ ۷۹۱
نــفــحــهٔ گــلــشــن عــشــق از نــفـس مـا بـشـنـو
وز صــبــا نــکــهــت آن زلــف ســمــن سـا بـشـنـو
خــــبــــر درد فــــراق از دل یــــعــــقـــوب بـــپـــرس
شـــرح زیـــبـــائـــی یــوســف ز زلــیــخــا بــشــنــو
هـــمـــچــنــان نــالــه فــرهــاد بــهــنــگــام صــدا
چــون بــهــکــســار شــوی از دل خــارا بــشــنــو
حال وامق که پریشان تر از او ممکن نیست
از ســــر زلــــف پــــراکــــنــــدهٔ عــــذرا بـــشـــنـــو
اگـــر از بـــاد صـــبـــا وصـــف عـــروســـان چـــمـــن
نـــکـــنـــد بـــاورت از بـــلـــبـــل گـــویــا بــشــنــو
چــون خــتــائــی بــچـگـان بـزم صـبـوح آرایـنـد
بــوی مــشــک خــتـن از سـاغـر صـهـبـا بـشـنـو
هـر نـفـس کـز خـط مـشـکـیـن تو رانم سخنی
از لــــبــــم رایــــحــــهٔ عـــنـــبـــر ســـارا بـــشـــنـــو
روز و شــب چــون نــروی از دل تـنـگـم بـیـرون
از ســـویـــدای دلـــم قـــصـــه ســـودا بـــشــنــو
چون حدیث از لب جانبخش تو گوید خواجو
از دمـــش نـــکـــهــت انــفــاس مــســیــحــا بــشــنــو
غزل شمارهٔ ۷۹۲
آن عــــیـــد نـــیـــکـــوان بـــدر آمـــد بـــعـــیـــدگـــاه
تـابـنـده رخ چـو روز سـپـیـد از شـب سـیـاه
مـــانـــنـــد بـــاد مـــی‌شـــد و مـــی‌کـــرد دمـــبـــدم
در آب رود مــــــردمــــــک چـــــشـــــم مـــــن شـــــنـــــاه
او بــــاد پــــای رانــــده و مــــا داده دل بـــبـــاد
او راه بـــرگـــرفـــتــه و مــا گــشــتــه خــاک راه
بودی دو هفته کز بر من دور گشته بود
بـعـد از دو هفته یافتمش چون دو هفته ماه
فــــــارغ ز آب چــــــشــــــم اســــــیــــــران دردمــــــنـــــد
ویـــــــمـــــــن ز دود آه فــــــقــــــیــــــران داد خــــــواه
از خـــط ســـبـــز او شـــده چـــشـــم امـــیـــد مــن
چــون چــشــم عـاصـیـان سـیـه از نـامـهٔ گـنـاه
مــن هــمــچــو صــبــح چــاک زده جــیــب پــیــرهـن
او را چـــــو آفـــــتـــــاب ز دیـــــبــــای چــــیــــن قــــبــــاه
مـن در گـمـان کـه مـاه نـواسـت آنـکـه بینمش
بـــرطـــرف جـــبـــهـــه یـــا خـــم آن ابـــروی دوتــاه
چــون تـشـنـه کـو نـظـر کـنـد از دور در زلـال
مــی‌کــرد چــشــمــم از سـر حـسـرت درو نـگـاه
نـاگـه در آن مـیـانـه بـخـواجـو رسـیـد و گـفت
کــز عــیـد گـه کـنـون کـه رخ آری بـخـانـگـاه
بــایــد کــه قـطـعـه‌ئـی بـنـویـسـی و در زمـان
از راه تـــهـــنـــیـــت بـــفـــرســتــی بــبــزم شــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۳
ای ســـنـــبـــلــهٔ زلــف تــو خــرمــن زده بــر مــاه
وی روی مـن از مـهـر تـو طـعـنـه زده بر کاه
خـورشـیـد جـهـانـتـاب تـو از شب شده طالع
هــنــدوی رســن بــاز تــو بـر مـه زده خـرگـاه
افــعــی تــو در حــلــقـه و جـادوی تـو در خـواب
خورشید تو در عقرب و پروین تو بر ماه
صـــورت نـــتـــوان بـــســت چــنــیــن مــوی مــیــانــی
بـر مـوی کـمـر بـسـتـه و مـو تـا بـکمرگاه
ســاقــی بــه عــقــیــق شـکـری مـی‌خـوردم خـون
مــــطــــرب بــــه نــــوای ســــحـــر مـــی‌زنـــدم راه
در ســـلـــســـلــهٔ زلــف رســن تــاب تــو پــیــچــم
بــاشــد کــه دل خــســتــه بـرون آورم از چـاه
هــمــچــون دل مــن هــســت پــریــشــان و گــرفــتــار
در شـسـت سـر زلـف گـره گـیـر تـو پـنـجاه
آئـــــیـــــنـــــه رخــــســــار تــــو زنــــگــــار بــــرآورد
از بـــســـکـــه بـــرآمـــد ز دل ســـوخـــتـــگــان آه
خـــواجـــو نــبــرد ره بــه ســراپــردهٔ وصــلــت
درویـــش کـــجـــا خـــیــمــه زنــد در حــرم شــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۴
ای روانــــم بــــلــــب لــــعــــل تــــو آورده پــــنـــاه
دلـــم از مـــهـــر تـــوآتـــش زده در خـــرمـــن مــاه
از سر کوی تو هر گه که کنم عزم رحیل
خـون چـشـمـم بـدود گرم و بگیرد سر راه
چـــون قــلــم قــصــهٔ ســودای تــو آرد بــزبــان
روی دفــتـر کـنـد از دیـده پـر از خـون سـیـاه
بـــســـکـــه چــون صــبــح در آفــاق زنــم آتــش دل
نــتــوانــد کــه بــرآیــد شــه سـیـاره پـگـاه
مـــی‌کـــشـــم بـــار غـــم فـــرقـــت یـــاران قــدیــم
مـی‌شـود پـشـت مـن خـسـتـه از آنروی دو تاه
مـحـرمـی کـو کـه بـود هـمـسـخـنـم جـز خامه
مـــونــســی کــو کــه شــود هــمــنــفــســم الــا آه
گــر نــســیــم ســحــری بــنــده نــوازی نـکـنـد
نــــکــــنـــد هـــیـــچـــکـــس از یـــار و دیـــارم آگـــاه
چــشــم خــونــبــارم اگـر کـوه گـران پـیـش آیـد
بــــر ســـرآب روان افـــکـــنـــدش هـــمـــچـــون کـــاه
بـــگـــذرد هـــر نـــفـــس آن عـــمـــر گــرامــی از مــن
وز تــکــبــر نــکــنــد در مــن بــیــچــاره نــگــاه
آب چــشــمــت کــه ازو کــوه بــمــانــد خــواجــو
روز رحـلـت نـتـوان رفـت بـرون جـز بـه شـنـاه
فــرض عــیــنــســت کــه ســازی اگــرت دسـت دهـد
ســـرمـــهٔ دیـــدهٔ مـــقـــصـــود ز خـــاک در شـــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۵
مـه بـی مـهـر مـن ز شـعـر سیاه
روی بـــنـــمـــود بـــامـــداد پــگــاه
کرده از شام بر سحر سایه
زده از مــشــک بــر قــمــر خــرگـاه
دل مـــــــن در گـــــــو زنـــــــخـــــــدانــــــش
همچو یوسف فتاده در بن چاه
آه کــــــز دود دل نــــــیــــــارم کـــــرد
پـــــیـــــش آئــــیــــنــــه جــــمــــالــــش آه
بـجـز از عـشـق چون پناهی نیست
بـرم از عـشـق هـم بـعـشـق پـنـاه
مـوی رویـم سـپـیـد گـشـت و هـنوز
مـی‌کـشـد خـاطرم به زلف سیاه
شـــاخ وصــل تــو ای درخــت امــیــد
بـس بـلـنـدسـت و دسـت من کوتاه
در شـــب هـــجـــر نـــالـــه‌ام هـــمـــدم
در ره عـــشـــق ســـایـــه‌ام هـــمـــراه
روز خـواجـو قـیـامـتـست که هست
بـر دلـش بـار غـم چو بار گناه
غزل شمارهٔ ۷۹۶
روی ایــن چـرخ سـیـه روی سـتـمـکـاره سـیـاه
کـه رخـم کـرد سـیـه در غـم آن روی چـو مـاه
خـــامـــه در نــامــه اگــر شــرح دهــد حــال دلــم
از ســر تــیــغ زبــانــش بــچــکــد خــون سـیـاه
بجز از شمع کسی بر سر بالینم نیست
کـه بـگـریـد ز سـر سـوز بـریـن حـال تـبـاه
گـر چـه از ضـعف چنانم که نیایم در چشم
کـیـسـت کو در من مسکین کند از لطف نگاه
بــه شــه چــرخ بــرم زیــن دل پــرآه فــغــان
بــــدر مـــرگ بـــرم زیـــن تـــن پـــردرد پـــنـــاه
تـــا بـــبـــیـــنـــد کــه کــه آرد خــبــری از راهــم
مـــی‌دود دم بـــدمـــم اشـــک روان تـــا ســر راه
نــــه مــــرا آگــــهــــی از حــــال رفــــیــــقــــان قـــدیـــم
نــه کــســی از مــن بــیــچــارهٔ مــســکــیــن آگــاه
کــار مـن هـسـت چـو گـیـسـوی تـو دایـم در هـم
پشت من هست چو ابروی تو پیوسته دوتاه
گــر نــبـودی شـب مـن چـون سـر زلـف تـو دراز
دســــتــــم از زلـــف دراز تـــو نـــبـــودی کـــوتـــاه
آه مــــن گــــر نــــکـــنـــد در دل ســـخـــت تـــواثـــر
زان دل ســـــنـــــگ جــــفــــا کــــار دلــــا زار تــــو آه
گــر ازیــن درد جــگــر ســوز بــمـیـرد خـواجـو
حـال درویـش کـه گـوید به سراپردهٔ شاه
غزل شمارهٔ ۷۹۷
ای دلــم جــان و جــهــان در راه جــانــان بــاخـتـه
نـــرد درد عـــشـــق بــرامــیــد درمــان بــاخــتــه
دیــن و دنــیـا داده در عـشـق پـریـرویـان بـبـاد
وز ســر دیــوانــگــی مــلــک ســلــیــمــان بـاخـتـه
بـر در دیـر مـغـان از کـفـر و دیـن رخ تـافـته
واسـتـیـن افـشـانـده بر اسلام و ایمان باخته
پـشـت پـائی چون خضر بر ملک اسکندر زده
وز دو عالم شسته دست و آب حیوان باخته
بــا دل پــر آتــش و ســوز جـگـر پـروانـه وار
خـویـش را در پای شمع می پرستان باخته
بـسـتـه زنـار از سـر زلـف بـتـان وز بیخودی
سـر نـهـاده بـر در خـمار و سامان باخته
کـــان و دریـــا را ز چــشــم درفــشــان انــداخــتــه
وز هـــوای لــعــل جــانــان جــوهــر جــان بــاخــتــه
مــن چــیــم گــردی ز خــاک کــوی دلــبــر خـاسـتـه
مــن کــیــم رنــدی روان در پـای جـانـان بـاخـتـه
بـیـنـوایان بین برین در گنج قارون ریخته
تـنـگـدسـتـان بـیـن درین ره خانهٔ خان باخته
پـاکـبـازی هـمـچـو خواجو دیدهٔ گردون ندید
بــرســر کــوی گـدائـی مـلـک سـلـطـان بـاخـتـه